مکتبی شیرازی از شاعران پایان قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری و یکی از معروفترین نظیره پردازان لیلی و مجنون نظامی است. مشخصه بارز اثر او، چگونگی طرح خصوصیّات عشق عذری در میان برترین مقلّدان نظامی و حتّی خود نظامی است. عشق عذری با توجه به حدیث مشهور پیامبر (ص) سه ویژگی عمده دارد: عشق پاک و عفیف به دور از هرگونه هوای نفسانی 2- مکتوم نهادن راز عشق 3- مرگ عشاق در راه عشق. از دیگر ویژگی های آن، عبارت است ا...

مکتبی شیرازی از شاعران پایان قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری و یکی از معروفترین نظیره‌پردازان لیلی و مجنون نظامی است. مشخصة بارز اثر او، چگونگی طرح خصوصیّات عشق عذری در میان برترین مقلّدان نظامی و حتّی خود نظامی است. عشق عذری با توجه به حدیث مشهور پیامبر (ص) سه ویژگی عمده دارد: عشق پاک و عفیف به دور از هرگونه هوای نفسانی 2- مکتوم نهادن راز عشق 3- مرگ عشاق در راه عشق. از دیگر ویژگی‌های آن، عبارت است ا...

بررسی مقولۀ عشق در ادب فارسی در ابعاد گوناگون از زمان­های دور تا امروز مطمح نظر پژوهشگران بوده و هست. همچنین پژوهش دربارۀ خسرو شیرین نظامی نیز بسیار است. اما بررسی این موضوع منحصرًا در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین و نشان دادن ویژگی­های آن و ارائۀ معیارهایی که حکایت از پاکی عاشق و معشوق و رابطۀ عاشقانۀ آن­ها داشته باشد، به صورت مستقل انجام نیافته است. در این مقاله اثبات شده است که همۀ عشق­های مندر...

چکیده: در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین، دو رابطۀ عاشقانه روایت می­شود که از گونۀ عشق مجازی (عشق زمینی) است. نخست عشقی که میان خسرو و شیرین شکل می­گیرد و دیگری دلبستگی یک سویۀ فرهاد به شیرین است. با توجّه به تعریف­ها و نیز تقسیم­بندی­ای که ابن­سینا از عشق ارائه کرده است، عشق خسرو و شیرین در آغاز عشق مجازی حیوانی است که بر پایـۀ زیبایی­های جسمـانی و ظاهـری معشـوق شکـل می­گیرد؛ یعنی خسرو با شنیدن و...

نظامی عشق را ساری در سراسر عالم وجود می داند و اعتقاد دارد همۀ کائنات اعم از جمادی، نباتی، حیوانی و انسانی نسبت به هم جنس خود کشش و جذبه ای دارند؛ یعنی جذب و انجذاب میان هم جنسان در سراسر جهان جاری است. همین نکته، جذبه ای ایجاد کرد که پژوهشی بر روی آن انجام شود؛ این مقاله به طور تفضیلی، عشق میان آدمیان را بررسی می کند که شامل گونۀ اصلی دوگانۀ عشق های حقیقی و مجازی است و چون هر یک از این دو به ن...

داستان عُروه و عفراء، داستان عشق عذری عربی است عیوقی با اقتباس از منابع عربی، این داستان را به صورت منظومه ای عاشقانه در آورده و موضوع حماسه و عشق را با هم درآمیخته است. نظامی، با استفاده از روایت های عربی، داستان لیلی و مجنون را به نظم کشیده است. این منظومه ها: «عُروه و عفراء»، «ورْقه و گلشاه» و «لیلی و مجنون» ریشه در روایت عربی دارند هر سه نمایانگر عشق عذری اند و نگاه مردم سالاری جامعه ی عرب در ...

نظامی عشق را ساری در سراسر عالم وجود می‌داند و اعتقاد دارد همۀ کائنات اعم از جمادی، نباتی، حیوانی و انسانی نسبت به هم جنس خود کشش و جذبه‌ای دارند؛ یعنی جذب و انجذاب میان هم‌جنسان در سراسر جهان جاری است. همین نکته، جذبه‌ای ایجاد کرد که پژوهشی بر روی آن انجام شود؛ این مقاله به طور تفضیلی، عشق میان آدمیان را بررسی می‌کند که شامل گونۀ اصلی دوگانۀ عشق‌های حقیقی و مجازی است و چون هر یک از این دو به ن...

نظامی عشق را ساری در سراسر عالم وجود می‌داند و اعتقاد دارد همۀ کائنات اعم از جمادی، نباتی، حیوانی و انسانی نسبت به هم جنس خود کشش و جذبه‌ای دارند؛ یعنی جذب و انجذاب میان هم‌جنسان در سراسر جهان جاری است. همین نکته، جذبه‌ای ایجاد کرد که پژوهشی بر روی آن انجام شود؛ این مقاله به طور تفضیلی، عشق میان آدمیان را بررسی می‌کند که شامل گونۀ اصلی دوگانۀ عشق‌های حقیقی و مجازی است و چون هر یک از این دو به ن...

نگارندگان برآنند که عاشقانه های غزلی سعدی، سخت متأثر و ملهم از تلقی شعرای عذری عرب و خاصه مجنون، از دلباختگی است؛ و اگر شاخص ترین غزل های فارسی و عربی سعدی را ملاک اظهار رأی قرار دهیم، در مجموع، فضای غالب بر غزل سعدی، فضایی کاملاً متأثر از عشق عفیف عُذری است. ابتدا برخی از موارد تأثیرپذیری سعدی از ابیات منسوب به مجنون، در حیطه ی شکلی و معنایی، نشان داده خواهد شد. خواهیم دید که برخی از ابیات سعدی ...